Şeyh Şamil Kimdir? (Biyografi)

Şeyh Şamil: Kafkas Kartalı, Tevhid Sancağının Gözü Pek Muhafızı

Şeyh Şamil (1797 – 1871), Kafkasya’da Rus işgaline karşı iman, izzet ve sabırla 25 yıl boyunca savaşan, sadece bir komutan değil, tevhid akidesine bağlı bir mücahid imamdı. Mücadele sahasında olduğu kadar, akide, siyaset ve teslimiyet çizgisinde de ümmete örnek bir şahsiyetti.

Aslen Kimdi? Nerede Yetişti?

Şeyh Şamil, 1797 yılında Dağıstan’ın Gimri köyünde doğdu. Ehlisünnet çizgisinde eğitim almış bir âlim olan babasının dizinin dibinde yetişti. Çocukluk arkadaşı ve sonrasında selefi olacak olan İmam Gazi Muhammed ile birlikte büyüdü. Genç yaşta Kur’an, fıkıh, Arapça, mantık ve kelam dersleri aldı. Aynı zamanda ata binme, kılıç ve savaş sanatı konusunda da mahirdi. Zühdü ve cesaretiyle dikkat çeken bir gençti.

Sadece Bir Savaşçı Değil, Bir Davetçi ve Mücahid İmamdı

1829’da İmam Gazi Muhammed’in şehadetinden sonra, İmam Hamzat Behlatsav liderliği devraldı. O da şehid edilince, 1834’te halkın isteğiyle imamlık görevi Şeyh Şamil’e geçti. Bu, sadece askerî bir makam değil; aynı zamanda dini liderlik anlamına geliyordu. Zira o dönemde İmam, hem emir hem kadıydı. Kararları Kur’an ve Sünnet’e göre veriyordu.

Şeyh Şamil, İslam şeriatına göre toplum düzeni kurdu. Cuma hutbelerinde tağutlara lanet edilir, İslam hâkim olmadığı sürece barıştan söz edilmezdi. Onun liderliği altında Kafkasya'da;

İçki ve faiz yasaklandı,
Zina ve fuhuş cezalandırıldı,
Camiler imar edildi, medreseler açıldı,
İslam kardeşliği güç kazandı.

Ruslara Karşı 25 Yıllık Direniş

1834’ten 1859’a kadar, Şeyh Şamil Rus Çarlığı’na karşı 25 yıl boyunca cihad etti.
Rusya, silah, asker ve teknoloji bakımından çok üstündü. Ama Şeyh Şamil’in yanında iman vardı, sabır vardı, Allah’a tevekkül vardı. Onun hakkında şöyle derlerdi:

"O konuştuğunda insanlar susar, savaştığında düşman titrerdi."

Cebel-i Dağıstan’dan Çeçenistan’a kadar halkı tevhide çağırdı, ardından onlara cihad farizasını hatırlattı. Dağ köylerinde İslami birlik kurdu. Gerilla taktikleriyle Ruslara büyük zayiatlar verdirdi. Onun en büyük hedefi, tevhid sancağının yere düşmemesiydi.

Tavizsiz ve İlkesel Bir Liderdi

Şeyh Şamil, defalarca Ruslardan teklif aldı:

“Teslim ol, seni vali yapalım.”
“Cihaddan vazgeç, halkına dokunmayalım.”
“Silahını bırak, sarayda yaşa.”

Ama onun cevabı her defasında aynıydı:

“Zillete razı olmak, küfre rıza göstermektir. Ben Allah’ın hükümleriyle hükmetmeden yaşamayı kabul edemem.”

Bu söz, onun tevhid ehli duruşunun bir özetidir.

Teslimiyet, Ancak Allah’ın Yazdığıyla

1859’da uzun yıllar süren savaş ve ihanetlerden sonra Şeyh Şamil, Çar ordusuyla girdiği son muharebede teslim olmak zorunda kaldı. Bu teslimiyet, düşmana değil; Allah’ın kaderine boyun eğişti.

“Biz elimizden geleni yaptık. Allah’a tevekkül ettik. Kadere razıyız.”

Teslimiyetinden sonra Rusya’ya götürüldü. Hayatı boyunca göz hapsinde yaşadı ama hiçbir zaman zillet içinde yaşamadı.

Hac, Son Nefes ve Dua

1870 yılında, Osmanlı’nın da devreye girmesiyle hac yapmasına izin verildi.
Mekke ve Medine’de büyük bir ilgiyle karşılandı. Ziyaretlerinde hep şu duayı yapardı:

“Ya Rabbi, şu mübarek beldelerde canımı al.”

Ve duası kabul oldu. 1871 yılında Medine’de vefat etti. Cennetü’l-Baki Mezarlığı’na defnedildi.

Şeyh Şamil Bize Ne Bıraktı?

Tevhid ile zillet bir arada bulunmaz.
Küfre karşı sabırla direniş bir şereftir.
Dava, sonuç odaklı değil, istikamet odaklıdır.
Davayı bedelle omuzlanmadan ümmete örnek olunmaz.

“Biz teslim olmak için değil, İslam'ı hâkim kılmak için yaşarız.”

Şeyh Şamil